Szwedzcy wikingowie cierpieli na wiele schorzeń zębów i czaszki
2025-02-24 10:36:51 | KopalniaWiedzy.pl | Nauka

Wikingowie żyjący na terenie dzisiejszej Szwecji cierpieli na poważne choroby jamy ustnej, szczęk, twarzy, infekcje zatok, uszu, osteoporozę i wiele innych przypadłości. Takie wnioski płyną z badań, podczas których naukowcy z Uniwersytetu w Göteborgu poddali czaszki wikingów badaniom za pomocą tomografu komputerowego. To dalsza część badań, które przeprowadzono przed rokiem, a podczas których przeanalizowano dużą liczbę zębów wikingów z Varnhem

Pierwsza atmosfera egzoplanety zmapowana w 3D
2025-02-21 14:02:20 | Astronet.pl | Nauka

Astronomowie po raz pierwszy w historii stworzyli trójwymiarową mapę atmosfery planety pozasłonecznej. Wykorzystali oni dane pozyskane z Very Large Telescope (VLT) Europejskiego Obserwatorium Południowego. W atmosferze tego obiektu odkryto niespotykanie porywiste wiatry oraz, w przeciwieństwie do poprzednich badań, zawartość tytanu. Egzoplaneta WASP-121b, znana również pod nazwą Tylos, jest gorącym jowiszem oddalonym od Ziemi o około 900 lat świetlnych w kierunku gwiazdozbioru Rufy. Obiega ona swoją gwiazdę macierzystą w czasie ok. 30 godzin, a jej ruch obiegowy jest zsynchronizowany z ruchem obrotowym tak, że jedna strona egzoplanety jest zawsze zwrócona w stronę gwiazdy centralnej. Taka sytuacja powoduje, że część egzoplanety zwrócona do swojej gwiazdy jest istotnie gorętsza od jej obszaru zwróconego od. Ponadto orbita Tylosa jest bardzo blisko granicy Roche'a, co sugeruje, że jest on blisko rozerwania przez siły pływowe. Atmosfera tej egzoplanety składa się z kilku rozróżnialnych pasm, w których występują różne pierwiastki chemiczne. W jej niższych warstwach obserwuje się przepływ z gorącej części egzoplanety do chłodnej. Na uwagę zasługuje również unikalny prąd strumieniowy, rozciągający się na chłodniejszej połowie atmosfery egzoplanety i raptownie wznoszący się, gdy przechodzi do gorącej części egzoplanety. W otoczeniu prądu strumieniowego znaleziono również tytan, co stanowiło zaskoczenie, ponieważ wcześniejsze badania wskazały brak tej substancji w atmosferze egzoplanety. The post Pierwsza atmosfera egzoplanety zmapowana w 3D first appeared on AstroNET Polski Portal Astronomiczny.

Fuzja jądrowa: Francuzi utrzymali plazmę przez rekordowe 1337 sekund
2025-02-21 11:39:45 | KopalniaWiedzy.pl | Nauka

Przed dziewięcioma dniami, 12 lutego, tokamak WEST z francuskiego centrum badawczego Cadarache utrzymał plazmę przez 1337 sekund, bijąc w ten sposób niedawny chiński rekord 1066 sekund. Ostatecznym celem tego typu badań jest opracowanie metod długotrwałego utrzymania plazmy oraz stworzenie materiałów zdolnych wytrzymania niezwykle wysokich temperatur i dawek promieniowania.